Nawet najstarsi wspominają, jak ich rodzice i dziadkowie co niedziela gotowali rosół. Być może przepis na tę zupę był nieco inny niż dziś, ale z pewnością były to delikatne różnice. Wciąż podstawę stanowiło mięso, warzywa i długie gotowanie.
Nie wszyscy pewnie wiedzą, że rosół jest bardzo starą potrawą i przepis na to danie można znaleźć w książce „Compendium Ferculorum” Stanisława Czernieckiego, wydanej w 1682 roku. Jest to najstarsza zachowana polska książka z przepisami. Jak wtedy gotowano rosół?
Z opisu podanego przez Czernieckiego można wywnioskować, że sposób przyrządzania rosołu niewiele się zmienił:
– Sposób polskiego rosołu gotowania taki: weźmij materią mięśną wołową albo cielęcą, jarząbka albo kuropatwę, gołembie i cokolwiek mięsnego jest, co bydź może do rosołu gotowano, i zwierzyny wszystkie. Wymocz, wyfoluj pięknie i włóż w garnek, ociągnij. Ten zaś rosół w którymeś ociągał, kiedy się podstoi, przecedź przez sito i wlij w tę materją mięśną, włóż pietruszki, masła, przysol, odszumuj, a gdy dowre, daj gorąco na stół – pisał Czerniecki w „Compendium Ferculorum”, Kraków 1682.
W opisie nie widać przypraw, ale nie martwcie się - autor o nich nie zapomniał. Dalej Czerniecki podkreśla, że aby rosół „wodą albo wiatrem nie śmierdział”, należy go odpowiednio doprawić. Wśród dodatków wymienia czosnek, cebulę, koper, pietruszkę, kwiat muszkatowy, limonię (czyli cytrynę) oraz rozmaryn.
O ile większość z tych dodatków często dodaje się do rosołu, tak rozmaryn wydaje się być mocno zapomniany. A przecież to jedno z lepszych ziół do tej zupy - świetnie podkreśla smak mięsa wołowego i dodaje mu ciekawego, nieco leśnego aromatu. Koniecznie używajcie świeżego rozmarynu zamiast suszonego.
Rozmaryn można z łatwością uprawiać w domu na parapecie. Roślina ta, poza wspaniałym smakiem, wykazuje się też szeregiem dobroczynnych właściwości takich, jak:
łagodzenie wzdęć
wspomaganie trawienia
zwiększenie wydzielania żółci
wzmocnienie odporności
Jak widać, rozmaryn dodany do potraw nie tylko poprawi ich smak, ale też wspomoże trawienie.
„Compendium ferculorum, albo zebranie potraw” – taką nazwę nosi pierwsza zachowana książka kucharska napisana przez Polaka. Autorem tego dzieła był nie byle kto. Sekretarz królewski Stanisław Czerniecki w 1682 r. na kartach swojej książki opisywał prawdziwe kulinarne cuda. Sosy, marynaty, przepisy na ryby i mięsiwa, a także rzecz jasna na prawdziwe polskie klasyki. Takim od lat był rosół . Rosół wg szlacheckiego przepisu Złocistej zupy nie zabrakło oczywiście w książce kucharskiej Czernieckiego . Co ciekawe, dawniej rosół nie był nawet postrzegany jako zupa, a jako konkretne i treściwe danie mięsne ! Już staropolski królewski urzędnik wiedział, że rosół to jednak nie samo mięso. Jak pisał Czerniecki, do garnka z wywarem należy dodać warzywa i dodatki: „żeby wodą albo wiatrem nie śmierdział”… Z dawnego przepisu dowiadujemy się, że dla osiągnięcia aromatu potrzebny będzie koper , pietruszka, gałka muszkatołowa, rozmaryn, pieprz i cytryna ! A oto staropolski przepis z XVII-wiecznej książki kucharskie w interpretacji znawcy kuchni staropolskiej, Macieja Nowickiego z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Składniki: 1 ogon wołowy (lub inny kawałek wołowiny) 1 kg kości cielęcych 1 perliczka i 1 gołąb (zamiast tych nietypowych sztuk drobiu, można posłużyć się tradycyjną kurą) 1 kg pasternaku (opcjonalnie pietruszka i seler) Kilka marchewek 3 cebule 5 wędzonych śliwek 2 cytryny Kilka gałązek rozmarynu Sól i pieprz Przygotowanie: Kawałki mięsa rozbierzcie na mniejsze części, warzywa obierzcie ze skórki. Mięso i warzywa podpieczcie przez ok. 30 min w rozgrzanym piekarniku. Następnie przełóżcie całość do dużego garnka, zalejcie wodą i dołóżcie do środka śliwki. Rosół gotujcie tradycyjnie na wolnym ogniu, zbierając cały...
Rosół zna każdy. Ale czy wiedzieliście, jak dawniej go przygotowywano? W najstarszej książce kucharskiej „Compendium Ferculorum” autorstwa Stanisława Czarneckiego, wydanej w 1682 roku, znaleźć można bardzo ciekawe przepisy na klasyczne polskie dania – w tym rosół ! Ciekawi jesteście, jak go dawniej przygotowywano? Rosół w dawnych czasach Pierwsza różnica polega na nazwie. Przed laty rosół nazywano „rozsołem”. Wielokrotnie wspominał o tym najpopularniejszy polski językoznawca profesor Jan Miodek. Nazwa wzięła się od czynności, jaką było rozsalanie mięsa. Dawniej mięso konserwowano w soli, dlatego chcąc użyć go do zrobienia zupy, należało je wcześniej wymoczyć w wodzie i wypłukać z soli, czyli rozsolić. I stąd nazwa zupy! Prawdopodobnie z czasem słowo "rozsół”, które jest dość trudne, zostało zastąpione przez znany dziś wszystkim „rosół”. Rosół Czernieckiego – staropolski rosół Wyjątkowo nie podamy wam dokładnego spisu składników i sposobu przygotowania z jednego prostego powodu – w przypadku tego rosołu panuje ogromna dowolność! Autor książki podaje w przepisie na to danie wiele składników. W tym takie, które dziś byłoby bardzo trudno zdobyć. Zobaczcie sami: Sposób polskiego rosołu gotowania taki. Weźmij materyją mięśną wołową albo cielęcą, jarząbka albo kuropatwę, gołębie i cokolwiek mięśnego jest, co być może do rosołu gotowano i zwierzyny wszytkie. Słownik polszczyzny z XVI wieku podaje, że słowo „matyja” oznacza „Rzecz konkretną, poznawalną wzrokowo i dotykowo; to z czego powstają inne rzeczy”; „Składnik organizmu żywego”. Współcześnie powiedzielibyśmy po prostu „kawałek wołowiny”, czy innego mięsa ....
Dziś nikt nie wyobraża sobie niedzielnego obiadu bez rosołu. Rzeczywiście, zupa ta jest tak popularna w Polsce, że trudno byłoby znaleźć dom, w którym rosołu się nie gotuje. Wiedzieliście, jak dawniej przyrządzano tę zupę? Aż ciarki przechodzą! Poznajcie historię polskiego rosołu i dowiedzcie się, jak kiedyś go gotowano. Skąd się wzięła nazwa „rosół”? O pochodzeniu słowa „rosół” uczył Polaków profesor Jan Miodek. Na stronie Słownik polsko@polski na Facebooku opublikowano słowa profesora na temat etymologii nazwy najpopularniejszej polskiej zupy: Gwarantuję Państwu poprawność etymologicznego wywodu, by rosół kojarzyć z solą, a ściślej mówiąc z podstawą słowotwórczą rozsolić. Dzisiejszy rosół pochodzi od rozsolić i miał pierwotną postać rozsół, ale jak to w polszczyźnie: trudna do wymówienia zbitka spółgłoskowa, jeden z tych elementów wypadł (ta pierwsza spółgłoska [z]) i dziś mamy rosół. O co chodziło z rozsoleniem? Dawniej, gdy nikt nie korzystał z lodówek, mięso konserwowało się z pomocą soli. Tak przygotowane kawałki mięsa należało przez ugotowaniem „rozsolić”, czyli odpowiednio wypłukać, dzięki czemu mięso nie było już tak słone i nadawało się do ugotowania. Polski rosół w XVII wieku Pierwsza oficjalna wzmianka o rosole znajduje się w najstarszej polskiej książce kucharskiej „Compendium Ferculorum”. Jej autor Stanisław Czerniecki polecał, by do rosołu dodać „zwierzyny wszystkie”. Co kryło się pod tym sformułowaniem? Przede wszystkim mięso wołowe i cielęcina, a także ptaki – głównie kuropatwy, gołębie i jarząbki. Co ciekawe, w tamtych czasach w Polsce większość potraw bardzo solidnie doprawiano – w tym rosół. Czerniecki...
Rosół to jedna z najpopularniejszych i ulubionych zup Polaków. Wielu nie wyobraża sobie niedzielnego obiadu bez tego dania. Oprócz wyjątkowego smaku ma również wiele cennych właściwości. Przygotowanie rosołu Wbrew pozorom rosół nie jest trudny do przyrządzenia, jednak wymaga czasu oraz dobrych jakościowo składników. Aby zupa była odpowiednio aromatyczna należy do jej gotowania przygotować odpowiednie produkty. Standardową bazą jest mięso drobiowe, najlepiej wiejski kurczaczek, gdyż wówczas będziecie mieć pewność iż rosół będzie miał właściwe wartości odżywcze. By urozmaicić i wzbogacić smak, można również do wywaru dodać kawałek wołowiny. Obowiązkowe są również warzywa, takie jak marchewka, korzeń pietruszki, seler, por oraz cebula opalana nad ogniem. Do rosołu warto również dodać przyprawy, przykładowo ziele angielskie oraz liście laurowe, które dodatkowo podkręcą smak. W przypadku tej potrawy, zgadza się powiedzenie im więcej tym lepiej. Im więcej dodacie warzyw czy mięs, tym bardziej zupa będzie smaczniejsza i będzie miała więcej wartości. Historia rosołu Zupa jest znana od dawien dawna. Mówi się, że przygotowywali już ją nawet Neandertalczycy. Pierwszy przepis na to danie pojawił się w książce kucharskiej “Compendium ferculorum” z 1682 roku. Jej autorem był Stanisław Czerniecki, kuchmistrz i sekretarz królewski. Wówczas przygotowywano go z mięsa wołowego bądź cielęciny z dodatkiem ptactwa, takiego jak gołębie czy kuropatwy. Oczywiście nie mogło zabraknąć warzyw, takich jak koper, pietruszka, czosnek, cebula i pikantne przyprawy korzenne. Z upływem czasu ten przepis nieco ewoluował, zmieniły się niektóre składniki. Właściwości zdrowotne rosołu To danie nie tylko sprawdza się...
